Podcast
Het omgekeerde is óók waar
Ebel Kemeling & Harry Starren
Sinds mensenheugenis proberen wetenschappers patronen te ontdekken en te beschrijven. In de vorm van wetten, principes of paradoxen proberen ze ons inzicht te geven in hoe dingen werken. Sommige van deze wetten leren we op school, maar heel veel patronen die je als manager, politicus, of gewoon als mens zou moeten herkennen om je leven goed te leiden, je werk goed te doen, je bedrijf goed te runnen of beleid te maken dat werkt, gaan aan de meeste mensen voorbij. Naar aanleiding van het boek van Ebel ‘Het omgekeerde is ook waar', verkennen Ebel Kemeling en Harry Starren de verschillende thema’s: systeemdenken, filosofie, psychologie. Ze komen grote denkers tegen, Van Alexander de Grote tot Schroedinger, maar ook minder bekende zoals Wright, Donella Meadows, Merton en Grice en natuurlijk Kemeling’s favorieten, Turing en Wittgenstein. Waar ze naar op zoek zijn, zijn vooral die ideeën die tot verrassende inzichten leiden.Meer info over het boek 'Het omgekeerde is ook waar' vind je op https://hetomgekeerdeisookwaar.nl
Lees meer
Afleveringen
24 apr. '25
Afl 12. In der Beschrankung zeigt sich der Meister
We zetten vandaag het begrip ‘constraint’ centraal. Vanuit de Theory of Constraints van Eli Goldrat, gaan we verder richting de zelfopgelegde beperkingen bij Goethe, die ons helpen te focusen. En dit voert veel verder; beperkingen zijn eigenlijk de manier waarop levende systemen functionaliteit creeren en zij functioneren optimaal ‘on the edge of chaos’. En dat zegt ook iets over wanneer en hoe managers zouden moeten ingrijpen. Denkers die we tegenkomen zijn Eli Goldratt, Wolfgang von Goethe en Stuart Kauffman.Meer info over het boek 'Het omgekeerde is ook waar' vind je op https://hetomgekeerdeisookwaar.nl
29 jan. '25
Afl 11: Is chaos in orde?
Vandaag hebben we het over entropie. Wat is het? En waarom zegt het iets over systemen? En wat is negentropie? Waarom is dat de essentie van het leven? Betekent dit dat er altijd iemand de prijs van de vooruitgang betaalt? En wat kunnen we daarmee als we naar de huidige chaos op het wereldtoneel kijken?Denkers die we tegenkomen zijn Clausius, Schroedinger, Scott en Huntington.Meer info over het boek 'Het omgekeerde is ook waar' vind je op https://hetomgekeerdeisookwaar.nl
9 jan. '25
Afl 10: Je gaat het pas zien als je het doorhebt
Harry en Ebel weten alles van sport. Ze praten er graag over. En sport is een metafoor voor het leven, en ook voor hoe we als adaptieve systemen met complexiteit kunnen omgaan. Welke heuristics pas je toe in sport? Geloven we in focus of in ‘range’, en waar zouden jonge mensen zich qua ontwikkeling het beste op kunnen richten?Denkers die we tegenkomen zijn Goethe, Epstein, Warren Buffett en natuurlijk Cruyff.Meer info over het boek 'Het omgekeerde is ook waar' vind je op https://hetomgekeerdeisookwaar.nl
9 jan. '25
Afl 9: Zullen we het ooit leren?
We hebben het vandaag over het onderwijs. Gaat het slecht met het onderwijs, en zo ja, hoe komt dat? Heeft het zin om met een systeembril naar het onderwijs te kijken? En wat zien we dan? Wat moeten kinderen leren? En hoe verschillen bijvoorbeeld taal en rekenen?Denkers die we tegenkomen zijn John Dewey, Gregory Bateson, William Baumol en Litte.Meer info over het boek 'Het omgekeerde is ook waar' vind je op https://hetomgekeerdeisookwaar.nl
7 nov. '24
Afl 8: Dan máák je maar zin
We bespreken waarom wat je niet zegt, toch veel betekenis kan geven, hoe betekenis afhangt van context en verwachtingen, en dan in onderhandeling tot stand komt. En hoe dat lijkt op hoe we waarnemen. Wat we zien komt in een interactie tot stand, en dat geldt misschien ook wel voor hoe het brein werkt
Denkers die we tegenkomen zijn: Paul Grice, Varela en Maturana, Hawkins.Meer info over het boek 'Het omgekeerde is ook waar' vind je op https://hetomgekeerdeisookwaar.nl
7 nov. '24
Afl 7: Economische modellen
We hebben het vandaag over bepaalde (oude) theorieen in de economie, zoals de cost disease van de overheid, de voorspelbaarheid van de learning curve, en of er nog goed functionerende markten bestaan. En dat ‘vraag’ ook een moreel concept is om consumenten verantwoordelijk te kunnen stellen voor hun eigen gedrag. Er is dus eerder te weinig markt dan te veel. En er zijn nieuwe nutsfuncties die gewoon weer terug moeten naar de publieke dienst.
Denkers die we tegenkomen zijn: Baumol, Wright, Walras, Say, Keynes.Meer info over het boek 'Het omgekeerde is ook waar' vind je op https://hetomgekeerdeisookwaar.nl
7 nov. '24
Afl 6: De waan is zo gek nog niet – Deel 2
We bespreken hoe vroeger natiestaten de ‘delusions’ managden, maar dat dat nu gebeurt door grote ondernemingen, de nuclear family, mad men, childless cat ladies, maar toch ook, dat conservatieve waarden misshcien ook wel respect verdienen. Dat ingrijpen in een cultuur een hachelijke zaak kan zijn. Of eigenlijk vraagt ieder systeem om terughoudendheid. En waarom better safe than sorry niet zo’n slimme uitspraak is. En de glijdende schaal richting het afpakken van vrijheden.
Denkers die we tegenkomen zijn Rushkoff, Coontz, Haidt en Shweder.Meer info over het boek 'Het omgekeerde is ook waar' vind je op https://hetomgekeerdeisookwaar.nl
7 nov. '24
Afl 5: De waan is zo gek nog niet – Deel 1
We hebben het vandaag over delusions. Dat deze een positieve rol kunnen spelen, bijvoorbeeld in een cultuur (een collectieve waan). Dat culturen altijd wel ergens goed in zijn, en dus ook respect verdienen. En ook, dat culturen een package deal zijn, en je dus niet zomaar een kaart eruit kunt trekken en omruilen. Zoals nu wel veel gebeurt.
De denkers die we tegenkomen zijn Coontz, Shweder, Haidt.Meer info over het boek 'Het omgekeerde is ook waar' vind je op https://hetomgekeerdeisookwaar.nl
7 nov. '24
Afl 4: Waarom alles anders is als je denkt – Deel 2
Waarom ook slimme mensen zich laten verleiden te nauwkeurige ‘voorpsellingen’ te doen, hoe modellen gebruikt worden voor iets waar ze niet voor zijn, Covid, IPCC, het gebrek aan common sense, en waarom een gedachte goed kan zijn, maar niet als voorspelling gebruikt kan worden. En toch weer over efficiency en slack. en hoe moeilijk we het vinden om te snappen dat alle systemen overcapaciteit nodig hebben, waarom stabiele systemen vaak niet gelijk verdeeld zijn, en het nog best eens zou kunnen dat de energietransitie ten einde is.
Denkers die we tegenkomen zijn: Forrester, Meadows, Club van Rome, Quere, Little, Pareto.Meer info over het boek 'Het omgekeerde is ook waar' vind je op https://hetomgekeerdeisookwaar.nl
7 nov. '24
Afl 3: Waarom alles anders is als je denkt – Deel 1
We spreken over waarom complexe adaptieve systemen je altijd verrassen. De vlinder van Lorenz, de neus van Cleopatra, korte en lange termijn, hoe systemen zich verzetten, of bezwijken, hoe je daarmee om kunt gaan, en dat het denken over de toekomst een vaardigheid is, die los staat van het waarheidsgehalte van een ‘voorspelling’. En waarom de onvoorspelbaarheid vraagt om meer flexibiliteit en niet om betere voorspellingen. Die kloppen meestal toch niet.
De denkers die we tegenkomen zijn onder andere Lorenz, Vonnegut, Kurzweil en Huxley.Meer info over het boek 'Het omgekeerde is ook waar' vind je op https://hetomgekeerdeisookwaar.nl
